Mình đến với nghề này cũng rất chi tình cờ, thông qua một người bạn rủ rê học thử 1 khoá ngắn hạn (tầm 2-3 tháng thì phải), mình bắt đầu biết rất cơ bản & sau đó thì apply làm fresher cho một công ty outsource, và rồi cứ thế vừa tự học, vừa làm,… nhưng nghĩ lại thì chẳng bao giờ mình thật sự tìm hiểu hẳn hoi cho thứ mình thiết kế cho là product, nó là gì, điều gì tạo nên product mà một UX/UI designer có thể quan tâm đến?

Product là bất kỳ hàng hóa hoặc dịch vụ nào được cung cấp cho thị trường để đáp ứng nhu cầu hoặc mong muốn của khách hàng. Để form lên được một product đó là câu chuyện của việc “ tạo được một thứ gì đó ” dùng để trao đổi “ giá trị ” với “ khách hàng. ”

Một thứ gì đó có thể là:

P/s: có thể tìm hiểu thêm sự khác biệt giữa digital vs physical product.

Và giá trị có thể là:

Product thực chất được dùng để trao đổi giá trị, nó nên trả lời cụ thể được câu hỏi: cho ai & được gì? , kèm theo đó product cần tồn tại trên thị trường nên cần phải nhắc đến yếu tố cạnh tranh nên cần xác định được advantage, value proposition, product market fit.

Ok ta hiểu được sơ sơ product đại diện cho giá trị ta trao cho khách hàng, giá trị đó xảy ra khi product được user sử dụng trong các tình huống thực tế.

Lấy ví dụ, mình dùng grab food để đặt đồ ăn, những sẽ có vài tình huống sử dụng khác nhau như:

3 tình huống này đều là nhu cầu sử dụng của user nhưng ở các ngữ cảnh khác nhau, khiến Grab phải cân nhắc xem đâu là cơ hội tốt khi thông qua bài toán phục vụ cho user, biến nó thành cơ hội để mang lại benefit cho công ty.

Khái niệm này ta sẽ gọi nó là use case - use case mô tả cách một sản phẩm, dịch vụ hoặc giải pháp có thể được áp dụng vào các tình huống thực tế để giải quyết vấn đề hoặc mang lại giá trị cho khách hàng & doanh nghiệp.

Đi sau use case đó sẽ là feature. Feature là một khả năng cụ thể của sản phẩm hoặc dịch vụ, feature có thể được thiết kế để phục vụ cho một hoặc nhiều use case.

Ví dụ: cho tình huống đặt đồ ăn cho team, nhầm tạo giải pháp thuận tiện hơn, grab đã sinh ra feature “đặt đơn nhóm” - cho phép user tạo một đường link và chia sẻ đến mọi người, để họ có thể vào app Grab và đặt trên điện thoại của họ, thay vì trước đó cần có một “chủ xị” phải đi đến từng người để hỏi & thao tác đặt hàng dùm.

Nếu bạn muốn feature “đặt đơn nhóm” hoạt động được thì phía hệ thống cần làm gì để hiện thực hoá nó?

Đó là lúc function vào cuộc, nó tập trung nhiều hơn vào cách hệ thống xử lý để tạo ra kết quả mà feature mong muốn. Ví dụ minh hoạ:

Feature : Tính năng “đặt đơn nhóm”

Các functions liên quan :

Mình đang làm cho công ty công nghệ mà, nó là gì?

Có thể hiểu đơn giản công nghệ là “nguyên vật liệu” để xây nên function.

Mình cũng không rành lắm đâu :D, nhưng đại khái có thể hình dung: để có thể sản xuất được chiếc xe thì cần phải có kim loại, máy móc, công nghệ đúc ép khuôn, các định luật vật lý, hoá học, công thái học.. thì bên digital product sẽ cần: Software Infrastructure, Data Infrastructure, Cloud, Sever, Security, API,… đây chính là công nghệ - là những nguyên vật liệu để build nên function cho một product.

Tóm lại product sẽ đưa những khả năng của technology để áp dụng vào thực tế cuộc sống, giúp giải quyết vấn đề hoặc nhu cầu gì đó của con người thông qua các feature, và các feature hoạt động được dựa trên những function nhất định, function hoạt động dựa trên công nghệ.

Hiểu được tổng quan “Product là gì?” giúp mình có góc nhìn rộng hơn trong product development, để hiểu why we do what we do , nên ngoài việc mình chỉ quan tâm đến thiết kế tương tác sao cho dễ dùng, UX tốt, giờ mình có thể quan tâm thêm các khía cạnh khác như:

Các thứ ở trên là góc nhìn của mình as a UX/UI designer. Vậy góc nhìn của PM thì ra sao?