Thử điểm xem vài tình huống sau, xem mình có hay gặp phải trong công việc không nhé.
Bạn có cả nùi suy nghĩ trong đầu khi phân tích problem hoặc nghĩ về solution, dần dần nó loạn xạ và bạn không biết mình đang làm gì nữa.
Bạn nói hoài không ai hiểu gì hết. Tức thiệt chứ.
“Ông nói gà, bà nói vịt” - Mỗi người nói mỗi ý, các cuộc tranh cãi không dựa trên cùng tiêu chí gì cả. 2 người đã khó align, bạn mình dung càng nhiều người nữa thì nó có như cái chợ không.
Nếu bạn có gặp các tình huống này thì mình nghĩ Diagram sẽ giúp ích đấy.
Diagram là gì?
Nó là những hình vẽ để minh hoạ
mối quan hệ
của các thông tin với nhau, khiến các thông tin dễ hiểu và trực quan hơn >> diagram cực kì hữu ích đặc biệt là trong tình huống phải trình bày
dữ liệu phức tạp
hoặc
thông tin có nhiều mối liên hệ.
Một term cũng khá tương đồng là concept model. “A concept model is a visual representation of a set of ideas that clarifies the concept for both the thinker and the audience. It is a useful and powerful tool for user experience designers but also for business, engineering, and marketing… basically anyone who needs to communicate complexity. Which is most of us, these days.” — Jamie Mill
Nhưng tại sao Diagram có thể thể hiện được điều này mà ngôn từ thì lại không bằng?
Não người
xử lý và ghi nhớ hình ảnh tốt hơn
(90% xử lý nhanh hơn, nhớ hình gấp 6 lần so với chữ)
2 better than 1.
Khi vừa có ngôn từ, vừa có hình ảnh minh hoạ >> não chúng ta xử lý tốt hơn.
Diễn đạt mối liên hệ phức tạp tốt hơn
. Thử nghĩ xem, khi nói/ đọc/nghe mình sẽ qua từng từ từng câu một, và nó có tính tuyến tính (linear thinking vẫn cần thiết vì nó giúp mình hiểu từng chút - chunking) a => b, b => c, trong khi nhìn hình ảnh, nó không theo kiểu tuyến tính đó, nó theo kiểu mapping, system thinking, mọi thông tin đến theo cụm, quan trọng nhất là nhìn được
mối liên hệ giữa chúng
, bạn sẽ gắn kết các “thành phần hình ảnh” ngay tức khắc và hình dung ra một thông điệp gì đó qua vài giây nhìn. Ví dụ: thay vì bạn gửi hình dưới cho người nghe, hãy thử hình dung xem nếu bạn phải diễn tả nó chỉ bằng lời nói, xem có dong dài & đối phương dễ nắm bắt vấn đề không.
📌 A picture is worth thousand words.
So what
Diagram như cách chúng ta quy hoạch đường phố vậy, phân khu nhà phố giống đại diện các cụm thông tin, đường xá giống đại diện cách thể hiện cho sự liên hệ giữa các cụm thông tin. (mối liên hệ thực tế sẽ là verb, ví dụ a chứa b, a tác động b, a truyền cho b… để hình dung được ta sẽ đặt câu hỏi How).
Có được diagram như có trong tay một tấm bản đồ, nó giúp ta định vị & hình dung các luồng thông tin di chuyển như thế nào. Không những giúp mình hiểu mà còn đặc biệt trong các cuộc trao đổi với nhiều người, vấn đề càng phức tạp thì ngôn từ càng bất lực.
Vậy trong công việc của UX/UI design thì nó sẽ giúp được gì?
Alignment & share understanding
- để trong các cuộc họp hay discuss bạn muốn tất cả đều hiểu cùng một ngữ nghĩa
Analysis
- dùng để phân tích thông tin, giúp bạn hình dung rõ hơn về những concept, những ý nghĩa đang có trong đầu.
Conceptual design
- dùng để lên ý tưởng, định hình hướng tiếp cận tổng quan. Ví dụ Notion tiếp cận các thông tin theo từng block riêng lẻ, khác hẳn cách tiếp cận của Word.
Hãy đi qua vài cách trình diễn mối liên hệ bằng diagram (phần này mình trích dẫn các hình từ trong sách “How to make sense of any mess”).
Các loại diagram & sự trình diễn mối liên hệ
Block diagram
Thể hiện phần các thành phần trong một khái niệm gì đó.
Pyramid diagram
Để minh hoạ sự ưu tiên, tính cần thiết hoặc nền tảng giữa các thành phần.
Flowchart / Workflow
Để mô tả các bước trong một quy trình, bao gồm các điều kiện của user hoặc system, mối liên kết giữa các task.
Gantt Chart
Để mô tả các tiến độ công việc trên một timeframe nhất định, giúp mình hình dung được mối liên hệ của task, con người & thời gian.
Matrix Diagram
Được dùng để minh hoạ
việc so sánh
các item trên một hệ quy chiếu nhất định.
Venn Diagram
Dùng để thể hiện sự overlap, tính liên quan của các item.
Swim Lane Diagram
Được dùng để minh hoạ cho một quy trình phức tạp hơn mà gồm nhiều bên tham gia vào. Này chắc các BA nghiên cứu về nghiệp vụ sẽ tiếp xúc hàng ngày luôn.
Tree Diagram (Hierarchy) / Mind map
Để mô tả cấp bậc các thông tin. Site map theo dạng này nè.
Schematic
Biểu diễn các thành phần và cấu trúc của một hệ thống bằng các ký hiệu đơn giản. Nhìn quen hén, này giống như wireframe, lofi hay UI spec nè.
Journey Map
Dùng để mô tả tất cả các task step & touch point của một user trong xuyên suốt một hoạt động gì đó. Từ đó bạn hiểu tổng quan hơn những gì user sẽ trải qua, và touch point nào cần được cải thiện.
Và còn rất nhiều dạng khác nữa, nếu bạn nghiên cứu data visualization sẽ thấy nào còn Bar chart, Pie chart, Scatter Plot,…
Diamond
Mô tả cách thức ta tư duy ở từng giai đoạn, đâu là lúc nên mở vấn đề, tìm kiếm thông tin, đâu là lúc kết nối các thông tin & đóng vấn đề.
Tóm lại
Như tên tựa của một cuốn sách: “Stuck? Diagram help”. Bất cứ khi nào thấy rối rối, hãy vẽ diagram, vừa giúp mình có cái nhìn chặt chẽ vừa giúp truyền đạt hiệu quả hơn.
Vì sao? Vì khi bạn vẽ ra diagram nó giúp mình mốc nối mối liên hệ giữa các thông tin, việc mốc nối này là “suy luận”, nó thúc đẩy cái hiểu.
📌 “The more we draw, the more our ideas become visible, and as they become visible they become clear, and as they become clear they become easier to discuss—which in the virtuous cycle of visual thinking prompts us to discuss even more.” — Jamie Mill
Reference
Relevant Item
