Work Journal
⚔️ ⚔️ ⚔️

Work Journal

Work Journal

October 10, 2024

Trong công việc, mình rất hay gặp phải các tình huống sau:

Khi có ai đó trong team hỏi: “tại sao lúc đó mày design theo hướng này vậy?”, câu trả lời có khi là “Tao không nhớ nữa =))”, đặc biệt là đối với những project đã done được một thời gian khá lâu.
Tại sao qua các project mình đều thường gặp phải các khó khăn tương tự, chẳng hạn như phình scope. Mình than phiền và không có hướng giải quyết.
Mình dần dần thấy mất động lực làm việc vì thấy không học được gì qua mỗi project, không cảm giác mình đang grow.
Đến lúc soạn portfolio, khi cần ngồi viết lại case study và thấy mình quên đi nhiều thứ, lúc này phải ngồi mày mò lại những tờ note, xem lại các design option & và tự hỏi sao lúc đó mình quyết định vậy thế nhỉ, bài toán lúc đó giải quyết là gì, phải recall lại khá lâu.

Nếu bạn cũng bị tương tự, thì work journal là thói quen mình cần luyện tập, nó sẽ giúp mình ghi lại các tình huống khi đó, những gì bạn nghĩ, bạn cảm, progress & activities - bạn tackle nó ra sao, các design decision được make như thế nào, tranh cãi gì xảy ra..., bài học rút ra là gì, sự phát triển của bản thân qua project này là gì.

Sau này giá trị xem lại journal này rất cao, nó như lúc xem lại các ảnh cũ hay cuốn ghi hình cũ vậy, ngoài việc là những gì diễn ra khi đó, mình còn hồi ức lại được lối suy nghĩ & cảm xúc khi đó.

📌

Không gì grow nhanh hơn bằng việc thực chiến, nhưng cứ thực chiến mà không có quá trình reflect thì chưa chắc là đã học được gì.

How

Journal này nên mang tính cá nhân của bạn, bạn không cần theo format nào cụ thể cả, những gì mình cần là ghi nhận hết những cảm nhận, quá trình, bài học rút ra được khi bắt tay làm một project nào đó. Nó nên là những thứ thuộc về “behind the scene” , là những cuộc họp, buổi sync up, có thể là những lúc đi research hoặc test và có được cảm giác “aha, thì ra…”, hoặc có thể là những lúc bất đồng quan điểm & những cách xử lý tình huống khi ấy, v.v..

Sau đây là những câu hỏi gợi ý mà mình có thể nghĩ đến khi viết work journal.

https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526630/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-80ef-8e80-e5c2e035c195.png
https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526631/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-809d-89aa-d6bc42ff315c.png
https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526633/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-803f-af28-c8a305e61c43.png
https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526634/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-80ba-a951-c130805f7a28.png
https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526635/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-800e-b843-cf344390ca60.png
https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526636/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-8072-966a-cf5c938ef7dc.png
https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526637/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-8087-acd5-cd9bf482cdff.png

Credit: mình trích từ bài blog của anh này - Tanner Christensen , qua link bài viết này.

So what

Một quán ăn tồn tại 20 năm chưa hẳn sẽ ngon, làm trong nghề 5 năm chưa chắc sẽ lên được level senior, thời gian chỉ chứng minh thời gian mà ta gắn bó với nghề, thiếu đi feedback từ thực tế, thiếu đi sự tự đánh giá & ngẫm nghĩ về cách cải thiện thì đơn giản mình chỉ làm những công việc lặp đi lặp lại, như thế không có gì sai chỉ là chỉ khi bạn không đòi hỏi mình phải grow.

Chưa kể chính từ những work journal này, aware được những vấn đề hay gặp, có khi liên quan đến tổ chức, workflow, quá trình collaboration, process… cũng chính là bước đầu trong việc nghĩ ra hướng cải thiện năng suất không chỉ cho riêng mình mà còn cho phòng ban (tất nhiên cái này thì level Senior+ mới cần lưu ý nhiều, nhưng những phát hiện này có thể ngay cả một intern hay junior cũng có thể phát hiện được, vì nó ở ngay trước mắt, vì mình trải qua chúng trong chính project hàng ngày, ví dụ: khi trong giai đoạn probation/ onboarding, bạn thấy phòng ban thiếu document → dẫn đến bạn gặp khó trong việc gain domain knowledge hay hiểu về process / workflow thì chính bạn có thể nhận ra vấn đề và có thể đề xuất tổng hợp những finding của bạn lại thành document để làm tài sản cho internal team nhầm phòng khi có một new member join team, họ có sẵn những thông tin ấy, hoặc nếu bạn thấy thường xuyên nhận request không rõ ràng thì có thể tự soạn sẵn một checklist các thông tin cần có để sau này gặp project nào cũng có thể lôi ra xài, nếu được thì share cho team review & refine để xài chung…)… không thiếu những vùng xám công việc ngoài chuyên môn của mình để có thể đóng góp cho team hay org.

📌

Keeping awareness & reflecting really matters.

Thay vì đọc 5 case study khác nhau trên mạng, việc mình bắt đầu ngồi reflect & viết work journal cho từng project mình đã hoặc đang handle sẽ có giá trị hơn, rút ra được các bài học sâu sắc từ chính trải nghiệm của bản thân quan trọng hơn rất nhiều. Vì kiến thức gì sát với bối cảnh nhất mới thực sự dễ ứng dụng nhất, lý thuyết để mình có thể tìm hiểu đến là vô vàn, chắc chắn là không thể nhớ hết được.

Nó làm mình nhớ đến câu chuyện funnel của marketing vậy:

Việc bạn đọc case study, đọc sách, học khoá học sẽ có giá trị mặt thu gom thêm các thông tin = Tạo lead
Engagement & Conversion = quá trình bạn áp dụng kiến thức + reflect để biến chúng thành kiến thức kinh nghiệm của riêng mình
Advocate / Refferal = Tận dụng lại các kinh nghiệm đó. Việc keep reflecting này giống như mình đang tự bỏ vô túi mình vài đồng xu vậy, không làm nó chỉ thiệt cho bản thân.

Work journal giúp mình biết mình hay gặp vấn đề gì trong quá trình làm việc, những thách thức nào hay phát sinh và cách mình phản ứng với chúng ra sao... Tất cả những thứ này mới là thứ bạn muốn nhìn lại, đồng thời nó cũng là thứ mà các Hiring Manager muốn tìm hiểu về bạn, chứ không phải các case study na ná nhau.

Nếu mình đã từng nghe qua tip STAR (situation - task - action - result) - mọi người hay recommend dùng nó trong tình huống trong buổi phỏng vấn, thì để có nguyên liệu trình bày theo framework đó chính xác là những gì bạn viết trong journal này, nó là những gì mình đã phải trải qua, là những phần mình reflect được, những câu chuyện “behind the scene”. Khi đọc được những case study thế này, nó là một câu chuyện, nó cuốn hút hơn vì nó có tính authentic cao hơn.

Một người bạn của mình đã khuyên hãy viết, viết thực sự giúp mình học được rất nhiều, mãi 2 năm trở lại đây mình mới thực hiện và thực sự thấy được giá trị của nó.

📌

I believe the most important activity for growth is writing / journaling.

Bonus

Mình có làm một Figma template để tiện thực hành work journal trong khi design. Các bạn thấy có thể xem chơi ở link này nhé.

https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756526628/uxcomic-imgs/25f5d164-78d8-8037-bc44-ce2adebfb841.png

Ví dụ, mình có thể journal ngay trong quá trình design, làm đến đâu viết đến đó =))

https://res.cloudinary.com/dpzknshvi/image/upload/v1756623118/uxcomic-imgs/2605d164-78d8-8032-8af6-c5d28928a8a8.png

Reference

Relevant Item

Product development process (overall)

Product development process (overall)

Sense making

Sense making

Product development process (detail)

Product development process (detail)

UX as a Cupid
♟️ ♟️ ♟️

UX as a Cupid