Designer được sinh ra để chỉ ra tại sao ta nên tiếp cận nó theo hướng này chứ không phải hướng khác, nghĩa vụ chúng ta là tìm một phương án tối ưu, tạo được cái gì đó khác biệt & thú vị hơn. >> Ý tưởng là bạn đồng hành của designer.

Nhưng gần đây ngồi nhìn lại thì mình nhận ra chưa dành thời gian nghiên cứu hẳn hoi cho topic này, các câu hỏi: sáng tạo là gì, idea là gì, liệu có cách nào để ta tìm idea thay vì chỉ dựa vào bản năng hay cảm hứng, tại sao lại có những ý tưởng đột phá…?

Trước hết, theo mình là quan trọng nhất, phải hiểu về sự phân cấp direction & option trong idea.

Ví dụ: với thử thách “ cách nào để cải thiện trải nghiệm đăng ký tài khoản? ”

Các direction có thể là:

Các option cho “giảm thiệu số bước trong quy trình đăng ký” có thể là:

Idea nên là bất tận, không quy luật, là trí tưởng tượng bay xa =)). Mình hay hình dung cách để mình tìm idea như việc cầm 1 khối rubik, ta xoay, ta kết hợp, ta lật các mặt,…đó là sự xoay chuyển liên tục các góc nhìn, các hướng tiếp cận. Cụ thể hơn thì ta có các level sau:

1/ Imitative Creativity (Sáng tạo bắt chước)

Sử dụng hoặc cải tiến các ý tưởng đã có sẵn, tạo ra các giải pháp dựa trên mô hình hiện tại. Ví dụ:

2/ Adaptive Creativity (Sáng tạo thích nghi)

Điều chỉnh hoặc tái định hình ý tưởng, sản phẩm, hoặc giải pháp để phù hợp với bối cảnh mới. Ví dụ:

3/ Innovative Creativity (Sáng tạo đổi mới)

Tạo ra các ý tưởng hoặc giải pháp mới lạ, nhưng vẫn dựa trên các nguyên tắc, tài nguyên hoặc công nghệ đã tồn tại. Ví dụ:

4/ Inventive Creativity (Sáng tạo phát minh)

Tạo ra các sản phẩm hoặc ý tưởng chưa từng tồn tại, mang tính đột phá và thay đổi cuộc chơi. Ví dụ:

5/ Boundary-Breaking Creativity (Sáng tạo phá vỡ giới hạn)

Phá bỏ các quy chuẩn hoặc cách suy nghĩ truyền thống, tạo ra những giải pháp vượt ra ngoài mong đợi. Ví dụ:

6/ Meta Creativity (Sáng tạo định hình sáng tạo)

Mô tả: Sáng tạo trong cách sáng tạo, phát minh ra phương pháp hoặc công cụ để nâng cao khả năng sáng tạo của người khác. Ví dụ:

Cách để ta có nhiều direction thường cần đến sự phân tích nhiều hơn, ta cần tìm ra các solution, các hướng tiếp cận nhờ việc hiểu rất rõ về vấn đề đang có, càng bóc tách, mổ xẻ nó, thì hướng đi càng nhiều.

Một tactics khá hữu ích sẽ là HMW (How Might We) , đây là cách ta tìm ra direction thông qua các câu hỏi định hướng, nhìn nhận vấn đề dưới các góc độ khác nhau.

Quan trọng nhất trong việc set direction là nó nên mở, không tập trung vào một giải pháp gì đó quá cụ thể (cụ thể nên dành cho bước nghĩ option).

Vì bản chất option là những idea thiên về các cách thức cụ thể để phục vụ cho direction, nên theo mình thì dễ pop up hơn. Tuy nhiên hạn chế của nó là thường dựa trên những thứ mình đã biết >> để có nhiều option hơn ta cần nghiên cứu nhiều hơn, hoặc nhờ đến sự trợ giúp - thu thập idea từ lĩnh vực khác hoặc các người khác (sẽ tốt hơn nếu họ làm ở một chuyên môn khác) để figure out 1 cách làm khác sẽ như thế nào. Ah quên mất, có phương pháp SCAMPER cũng khá giúp ích đấy.

Khi lên ý tưởng, điều quan trọng nhất ta cần là số lượng idea, ta cần có trên bàn càng nhiều hướng, càng nhiều góc nhìn càng tốt, vậy nên lúc này hãy tạm gác lại mọi sự đánh giá, mọi sự xem xét trong đầu, mọi idea đều cần được welcome. Đặc biệt nếu bạn có thực hiện việc lên idea với các thành viên khác, thì càng phải phổ biến luật này hoặc tìm cách thức nào đó để đạt được goal trên, ví dụ các tactics: crazy 8s, silent brainstorm, round robin,…

Tip: cách nhận diện bạn đang có nhiều hơn một direction hay không?

Ví dụ: để cải thiện trình độ tiếng anh, ta có các idea sau:

Có thể thấy tất cả idea này có thể nhóm lại là mình cần phải học từ trường lớp đến tự học, từ trả phí đến không trả phí.

Nhưng một hôm mình tình cờ chạy trên đường thấy có dịch vụ chạy xe chở các khách du lịch nước ngoài đi vòng vòng Sài Gòn >> Ồ! Mình nhận ra đây cũng là một cách, vừa có thể kiếm thêm thu nhập lại vừa có thể luyện tiếng anh một cách rất thực tế & tự nhiên >> đây có thể xem là một direction hoàn toàn khác (vừa học vừa được trả phí).