Trong nghề chắc mình nghe “ design for user ” như cơm bữa rồi. Nhưng càng nghiên cứu mới biết chữ “user” tồn tại ở khá nhiều dạng khác nhau, mình ví von vui nó là “ đa vũ trụ ” nhé.

Là một nhóm user có sự tương đồng về behavior, nhu cầu, động lực, thái độ khi tìm đến sản phẩm. Ví dụ: sản phẩm Zalo có nhóm dùng để trò chuyện với gia đình, nhóm dùng để làm việc, kết nối với khách hàng…hay có người thích lướt hàng trên Shopee hàng giờ nhưng có người lại chỉ ghé khi biết mình cần mua gì và chốt đơn rất nhanh…

Note: có khái niệm về anti-persona nữa, này để chỉ về một nhóm user mà product cần né họ ra, ví dụ nếu ai làm các chương trình tặng thưởng thì cần phải để ý cách để phòng chống nhóm user MMO (nhóm này chuyên tìm cách tham gia các chương trình để nhận thưởng).

Là một nhóm user có sự tương đồng về độ tuổi, giới tính, thu nhập, background, văn hoá… định nghĩa này giúp nắm được những đặc tính chung chung. Ví dụ: người trẻ xu hướng thích các thứ trending, người già thì gặp trở ngại thị giác, hay content tiêu thụ giữa nam & nữ khác nhau…

Dựa theo vòng đời user gắn kết với sản phẩm (product life cycle), cũng có thể chia làm rất nhiều dạng user, ví dụ: new/ recurring user, churn, free/ trial/ paid user, active user, happy/ frustrated user, early adopter/ power user…

Cách định nghĩa này giúp thiết kế cân nhắc đa dạng các cách tiếp cận đến user. Vd: new user cần onboarding để hiểu hơn về sản phẩm có thể đem lại lợi ích gì hay cách dùng thế nào; power user thì sẽ cần những tính năng advance hơn,…

Định nghĩa này dành cho cách chúng ta phân nhóm user bằng những nghĩa vụ hay quyền hạn của user với sản phẩm. Vd: khi bạn post bài trên Facebook thì bạn có quyền chỉnh sửa nội dung hay set quyền riêng tư (giới hạn người xem), nhưng với các người thấy post của bạn thì chỉ có thể tương tác: xem, like, share…; hay trong Figma có role admin, editor, viewer,…

💬 Chắc hẳn còn vài vụ trụ nữa, bạn nào biết share với mình thêm nhé.